Αεροστατα στο λεωνιδιο της Αρκαδιας
Το έθιμο αυτό συναντάται μόνο στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας. Tην Ανάσταση, οι νέοι που έχουν δημιουργήσει μικρά αερόστατα, τ’ αφήνουν ελεύθερα να υψωθούν δημιουργώντας ένα εντυπωσιακότατο θέαμα στο νυχτερινό ουρανό.
Tο έθιμο αυτό ισχύει από τα τέλη του 19ου αιώνα. Σχεδόν κάθε σπίτι, βδομάδες πριν ετοιμάζει το δικό του αερόστατο με καλάμι και χαρτί. Για την πυρόδότησή τους χρησιμοποιείται η «καλυμμάρα», πανί εμποτισμένο με λάδι και πετρέλαιο. Από κάθε ενορία (από τις 5 της Tσακωνιάς) αφήνονται περισσότερα από 100 αερόστατα. |
Στο Λεωνίδιο από μικρά παιδιά φτιάχνουμε αερόστατα Βίντεο(15.33) [ΠηγήStudio Χιώτης]
|
Η περίοδος της Λαμπρής στο Λεωνίδιο, όπως σ΄όλο τον ορθόδοξο κόσμο, ξεκινάει από τους Α΄ Χαιρετισμούς και τελειώνει με την γιορτή της Αγάπης το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα. Καθ΄όλη αυτή την περίοδο με το τέλος των ακολουθιών -νυχτιών- βγαίνει από τα παιδιά της κάθε ενορίας ένας δίσκος υπέρ των αεροστάτων. Οι πιτσιρικάδες χαλούν τον κόσμο για να πείσουν τους μεγαλύτερους να ρίξουν – στους δίσκους – όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα, για ν΄αγοράσουν κα-
|
τόπιν αυτοί περισσότερες κόλλες, να φτιάξουν περισσότερα αερόστατα, να έλθει πρώτη η ενορία τους μετά τον απολογισμό της ρίψεως των αεροστάτων.
Η νύκτα της Αναστάσεως στο Λεωνίδιον είναι η νύκτα των αεροστάτων. Με το Χριστός Ανέστη από τις πέντε ενορίες παίρνουν φωτιά οι κολλημάρες των αεροστάτων, οι ποτισμένες με λάδι και πετρέλαιο, πληρούν με ζεστό αέρα – που είναι ελαφρότερος – τα αερόστατα και με ένα τεχνικό στρίψιμο τα ωθούν προς τα πάνω απελευθερώνοντάς τα,αυτά ανεβαίνουν στα μεσούρανα και για
|
|
30-40 λεπτά κατακλύζουν τον ουρανό, προσθέτοντας 500-600 αστέρια σ΄αυτά της ανοιξιάτικης γλυκιάς αναστάσιμης νύκτας ώσπου να χαθούν στη Γαλιώρα, στη θάλασσα, ή στο δασάκι του μπάρμπα -Σαράντου του Κόκκινου στους Τρείς Μύλους.
Το θέαμα είναι μοναδικό όταν καίγεται κάποιο αερόστατο από υπερβολικά μεγάλη κολλημάρα, ή από πολύ πετρέλαιο, ή ακόμη από τα σύρματα της ΔΕΗ, η αγωνία κορυφώνεται διότι οι ανταγωνιστές των άλλων ενοριών κρατούν λογαριασμό αποτυχιών για να ακολουθήσουν τα πειράγματα το πρωϊ της Κυριακής του Πάσχα στη ψησταριά του Δήμου.
Τα αερόστατα ετοιμάζονται από τα παιδιά εβδομάδες πριν και από κάθε ενορία αφήνονται εκατό με εκατόν είκοσι..
Δεν γνωρίζουμε την προέλευση του εθίμου, αλλά οι παλιότεροι θυμούνται ότι ξεκίνησε περίπου το 1910-1915
Τα τελευταία χρόνια οι κόλλες που κατασκευάζονται τα αερόστατα έρχονται από την Ιταλία και είναι πολύ ανθεκτικές. Τα χρώματα που συνηθίζονται είναι κόκκινο, κίτρινο, μπλέ, πράσινο [και εδώ έχουν βάλλει τα χέρι τους οι ομάδες και τα κόμματα].
Το θέαμα είναι μοναδικό όταν καίγεται κάποιο αερόστατο από υπερβολικά μεγάλη κολλημάρα, ή από πολύ πετρέλαιο, ή ακόμη από τα σύρματα της ΔΕΗ, η αγωνία κορυφώνεται διότι οι ανταγωνιστές των άλλων ενοριών κρατούν λογαριασμό αποτυχιών για να ακολουθήσουν τα πειράγματα το πρωϊ της Κυριακής του Πάσχα στη ψησταριά του Δήμου.
Τα αερόστατα ετοιμάζονται από τα παιδιά εβδομάδες πριν και από κάθε ενορία αφήνονται εκατό με εκατόν είκοσι..
Δεν γνωρίζουμε την προέλευση του εθίμου, αλλά οι παλιότεροι θυμούνται ότι ξεκίνησε περίπου το 1910-1915
Τα τελευταία χρόνια οι κόλλες που κατασκευάζονται τα αερόστατα έρχονται από την Ιταλία και είναι πολύ ανθεκτικές. Τα χρώματα που συνηθίζονται είναι κόκκινο, κίτρινο, μπλέ, πράσινο [και εδώ έχουν βάλλει τα χέρι τους οι ομάδες και τα κόμματα].
Κατασκευή του Αερόστατου της Ανάστασης
Βίντεο (2.00) [Πηγή: Ολ. Δημ. Σχ. Λεωνιδίου] |
Στην αρχή ενώνουν δύο κόλλες χαρτί μεταξύ τους , μία κόκκινη και μία μπλέ, ύστερα τις κάνουν τέσσερις βάζοντας τα χρώματα αντίθετα κόκκινο-μπλέ, μπλέ-κόκκινο. Μετά τις τέσσερις κόλλες χαρτί τις κάνουν οκτώ, τις οκτώ δεκαέξι.
Κατόπιν φτιάχνεται η κορυφή, ο κουμπές, ο θόλος του αεροστάτου. Τσακίζουν τις δύο άκρες τριγωνικά, τις κόβουν και μετά τις κολλούν με σύγχρονη κόλλα εμπορίου,[παλιά η κόλλα ήταν από ζυμάρι ή αλευρόκολλα]. |
Ακολουθεί το καλάμωμα, το ράψιμο δηλαδή λεπτυσμένου καλαμιού στο στόμιο του αεροστάτου. Στο καλάμι τοποθετείται σταυρωτά σύρμα και σένα γάντζο ακριβώς στη διασταύρωση των συρμάτων κρέμεται η κολλημάρα . Το άναμα της κολλημάρας και το πέταγμα του αεροστάτου μόνο στο Λεωνίδιο και τη στιγμή που ο παπάς ψέλνει το Χριστός Ανέστη, έχει την μοναδική του αξία, πουθενά αλλού.
Μεγάλο Σάββατο βράδυ, ένταση, αναμονή και σκοτάδι. Πρόσωπα φωτισμένα από τα φαναράκια των μικρών και τα κεριά. Πλησιάζει η μεγάλη στιγμή της Αναστάσεως . Η μικρή όμορφη και γραφική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς μετατρέπεται σ΄ένα γιγάντιο σκηνικό θεάματος, ήχου και φωτός. Από τη μια τα βαρελότα , τα δυναμιτάκια , οι δυναμίτες και τα κανούλια , από την άλλη 500-600 αερόστατα ξεκολλούν από τη γη, για να ταξιδέψουν με ορμή στην αρχή και νωχελικά κατόπιν το ταξίδι τους προς τ΄αστέρια. Η παράδοση λέει πως όποιες καιρικές συνθήκες και να επικρατούν , ξαφνικά τη στιγμή της Αναστάσεως επικρατεί σχετική νηνεμία με ελαφρό δυτικό αεράκι. Οι φωτιές από τις κολλημάρες των αεροστάτων πολλές φορές γίνονται ορατές μέχρι τις Σπέτσες και το Ναύπλιο.
Μεγάλο Σάββατο βράδυ, ένταση, αναμονή και σκοτάδι. Πρόσωπα φωτισμένα από τα φαναράκια των μικρών και τα κεριά. Πλησιάζει η μεγάλη στιγμή της Αναστάσεως . Η μικρή όμορφη και γραφική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς μετατρέπεται σ΄ένα γιγάντιο σκηνικό θεάματος, ήχου και φωτός. Από τη μια τα βαρελότα , τα δυναμιτάκια , οι δυναμίτες και τα κανούλια , από την άλλη 500-600 αερόστατα ξεκολλούν από τη γη, για να ταξιδέψουν με ορμή στην αρχή και νωχελικά κατόπιν το ταξίδι τους προς τ΄αστέρια. Η παράδοση λέει πως όποιες καιρικές συνθήκες και να επικρατούν , ξαφνικά τη στιγμή της Αναστάσεως επικρατεί σχετική νηνεμία με ελαφρό δυτικό αεράκι. Οι φωτιές από τις κολλημάρες των αεροστάτων πολλές φορές γίνονται ορατές μέχρι τις Σπέτσες και το Ναύπλιο.
Πηγές: Πολιτιστικό περιοδικό, Άωτον… το άκρο του πολιτισμού,
εκδ. Ελληνική Πρωτοβουλία Ο.Ε., Μάιος-Ιούνιος 2005 ,
Δήμος Νότιας Κυνουρίας/ Δημοτική Ενότητα Λεωνιδίου
εκδ. Ελληνική Πρωτοβουλία Ο.Ε., Μάιος-Ιούνιος 2005 ,
Δήμος Νότιας Κυνουρίας/ Δημοτική Ενότητα Λεωνιδίου